Mỹ phẩm toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều sản phẩm đa dạng phục vụ nhu cầu làm đẹp và chăm sóc cá nhân. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó là những thách thức về an toàn và chất lượng sản phẩm. Để đảm bảo rằng mỹ phẩm đến tay […]
Mỹ phẩm toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều sản phẩm đa dạng phục vụ nhu cầu làm đẹp và chăm sóc cá nhân. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó là những thách thức về an toàn và chất lượng sản phẩm.
Để đảm bảo rằng mỹ phẩm đến tay người tiêu dùng không chỉ hiệu quả mà còn an toàn tuyệt đối, hoạt động kiểm nghiệm mỹ phẩm đóng vai trò then chốt. Bài viết này Oceanlaw phân tích tầm quan trọng, các chỉ tiêu, phương pháp kiểm nghiệm, khung pháp lý hiện hành tại Việt Nam, quy trình thực hiện và hậu quả pháp lý khi không tuân thủ.
Kiểm nghiệm mỹ phẩm là gì?
Kiểm nghiệm mỹ phẩm là một quy trình khoa học và pháp lý thiết yếu nhằm đánh giá chất lượng và độ an toàn của sản phẩm trước khi chúng được đưa ra thị trường. Hoạt động này bao gồm các phương pháp thử nghiệm chuyên sâu về thành phần, chất bổ sung, và các chất hỗ trợ được sử dụng trong quá trình sản xuất mỹ phẩm. Mục tiêu chính của kiểm nghiệm là đảm bảo rằng mọi sản phẩm đều đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn đã được thiết lập, đồng thời không gây hại cho người sử dụng.
- Kiểm nghiệm cung cấp căn cứ pháp lý vững chắc, khẳng định chất lượng sản phẩm đạt đúng tiêu chuẩn pháp luật đề ra.
- Kiểm nghiệm phát hiện các chất bị cấm hoặc vượt quá giới hạn cho phép trong mỹ phẩm.
- Hoạt động này hỗ trợ các cá nhân, công ty, và doanh nghiệp đánh giá chính xác mức độ chất lượng của từng loại mỹ phẩm, đặc biệt là các sản phẩm gia công.
- Phiếu kiểm nghiệm là bằng chứng cụ thể chứng minh sản phẩm an toàn cho người dùng sau quy trình sản xuất, từ đó làm tăng đáng kể độ tin cậy của khách hàng đối với thương hiệu.
Tầm quan trọng toàn diện của Kiểm nghiệm Mỹ phẩm:
- Bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng;
- Đảm bảo chất lượng, uy tín thương hiệu và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh;
- Tuân thủ pháp luật và giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Các Chỉ tiêu và Phương pháp Kiểm nghiệm Mỹ phẩm
Để đảm bảo mỹ phẩm an toàn và chất lượng, nhiều chỉ tiêu và phương pháp kiểm nghiệm khác nhau được áp dụng, từ các yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật đến các tiêu chí khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm.
Các chỉ tiêu bắt buộc theo quy định pháp luật Việt Nam
Theo Thông tư 06/2011/TT-BYT của Bộ Y tế (và Văn bản hợp nhất 07/VBHN-BYT sửa đổi, bổ sung), các sản phẩm mỹ phẩm bắt buộc phải được kiểm nghiệm và công bố trước khi đưa ra thị trường. Đặc biệt, phiếu kiểm nghiệm dùng cho hồ sơ công bố mỹ phẩm phải được thực hiện tại các phòng kiểm nghiệm đạt chứng nhận ISO 17025. Hai nhóm chỉ tiêu an toàn bắt buộc chính là kim loại nặng và vi sinh vật.
- Chỉ tiêu kim loại nặng: Bộ Y tế quy định bắt buộc kiểm nghiệm ba kim loại nặng giới hạn trong mỹ phẩm là Chì, Thủy ngân và Asen. Sự hiện diện của những kim loại này ở nồng độ cao có thể gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng.
- Chỉ tiêu vi sinh vật: Đây là một chỉ tiêu an toàn bắt buộc khác cần được thử nghiệm. Các vi sinh vật cần kiểm tra bao gồm tổng số vi sinh vật…;
- Các chỉ tiêu quan trọng khác: chỉ tiêu cảm quan, chỉ tiêu lý hóa, chỉ tiêu kích ứng da và mắt, độ ổn định của sản phẩm, kiểm nghiệm hiệu quả của sản phẩm…;
Thông tư 06/2011/TT-BYT, liên tục nhấn mạnh rằng chỉ tiêu kim loại nặng và vi sinh vật là bắt buộc để công bố sản phẩm. Trong khi đó, các chỉ tiêu như cảm quan, kích ứng da, độ ổn định và hiệu quả được mô tả là quan trọng, khuyến nghị hoặc cần thiết để đánh giá toàn diện, nhưng không phải là điều kiện tiên quyết để lưu hành sản phẩm.
Các phương pháp kiểm nghiệm phổ biến
Có nhiều phương pháp kiểm nghiệm mỹ phẩm khác nhau được áp dụng tùy thuộc vào mục đích và chỉ tiêu cần đánh giá:
- Kiểm nghiệm trên mẫu sản phẩm (xét nghiệm hóa lý, vi sinh): Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả, sử dụng máy móc hiện đại để phân tích tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm.
- Thử nghiệm lâm sàng trên người: Phương pháp này tập trung vào việc hỗ trợ phát triển sản phẩm thông qua thử nghiệm hiệu quả về da liễu và chứng minh các tuyên bố về công dụng, cũng như nghiên cứu độ an toàn trên da.

Quy trình Kiểm nghiệm và Công bố Mỹ phẩm tại Việt Nam
Quy trình kiểm nghiệm và công bố mỹ phẩm tại Việt Nam được thực hiện theo các bước cụ thể nhằm đảm bảo tính chính xác, minh bạch và tuân thủ pháp luật.
- Chuẩn bị mẫu và hồ sơ kiểm nghiệm: Mẫu sản phẩm phải được đựng trong bao bì sạch, kín, không bị rò rỉ, nhằm tránh nhiễm bẩn hoặc hao hụt trong quá trình vận chuyển và lưu trữ và phải số lượng mẫu phải cung cấp đủ cho đơn vị kiểm nghiệm.
- Lựa chọn đơn vị kiểm nghiệm đủ năng lực: Doanh nghiệp cần lựa chọn các trung tâm kiểm nghiệm được Bộ Y tế công nhận đủ năng lực (Oceanlaw hỗ trợ gửi danh sách trung tâm kiểm nghiệm đạt chuẩn).
- Thời gian nhận kết quả kiểm nghiệm: thời gian trung bình khoảng 7 ngày làm việc.
Quy trình công bố sản phẩm mỹ phẩm:
- Đối với sản phẩm mỹ phẩm sản xuất trong nước: Tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ công bố mỹ phẩm trong nước tại Sở Y tế nơi đặt nhà máy sản xuất.
- Đối với sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu: Tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ công bố mỹ phẩm nhập khẩu tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế.
Thời gian để Bộ Y tế xác nhận nộp phí và hoàn tất công bố mỹ phẩm là khoảng 15 ngày làm việc.
Xử phạt hành chính theo quy định công bố mỹ phẩm:
Pháp luật Việt Nam đã quy định rõ ràng các chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực mỹ phẩm, đặc biệt là việc không tuân thủ kiểm nghiệm và công bố sản phẩm. Theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP (Điều 68, được bổ sung bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP), các mức phạt được áp dụng như sau:
- Phạt tiền từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng: Đối với hành vi kê khai không đúng thông tin trong phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm hoặc thay đổi nội dung đã công bố mà không có văn bản chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền.
- Phạt tiền từ 20.000.000 đến 30.000.000 đồng: Đối với hành vi lưu hành mỹ phẩm không có số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm hoặc lưu hành sau khi số tiếp nhận phiếu công bố hết thời hạn mà không công bố lại theo quy định.
- Phạt tiền từ 30.000.000 đến 40.000.000 đồng: Đối với hành vi giả mạo tài liệu, sử dụng con dấu giả, hoặc giả mạo chữ ký/dấu của cơ quan chức năng Việt Nam/nước ngoài, nhà sản xuất/chủ sở hữu sản phẩm trong hồ sơ công bố sản phẩm mỹ phẩm.
Biện pháp khắc phục hậu quả cũng được áp dụng:
- Hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ hoạt động kinh doanh mỹ phẩm liên quan đến hành vi vi phạm từ 03 đến 06 tháng đối với các hành vi vi phạm nêu trên.
- Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thu hồi và tiêu hủy mỹ phẩm vi phạm; buộc nộp lại số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.
Lưu ý quan trọng: Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân cho cùng một hành vi vi phạm.
Kiểm nghiệm mỹ phẩm không chỉ là một yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là một yếu tố then chốt đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng uy tín thương hiệu. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về kiểm nghiệm, đặc biệt là các chỉ tiêu an toàn bắt buộc như kim loại nặng và vi sinh vật, là nền tảng cho sự phát triển bền vững của ngành mỹ phẩm tại Việt Nam. Nếu bạn đang cần dịch vụ kiểm nghiệm mỹ phẩm trọn gói hãy liên hệ ngay YANGVC để được tư vấn chi tiết nhé!